براساس تعریف سازمان بهداشت جهانی به مجموعه اطلاعات، مهارتها و اعمالی که مطابق با نظریه ها، اعتقادات و تجربه های بومی فرهنگ های گوناگون است طبق سنتی می گویند که از آن در حوزه های وسیعی مانند بهداشت و همچنین پیشگیری، تشخیص بیماری، بهبود و درمان امراض جسمی و روح و روان استفاده زیادی میشود. دانستنی های فعلی طب سنتی ایران ریشه در آموزه هایی دارد که به دوران قرن سوم هجری بر میگردد و اغلب اوقات در ترجمه های عربی آثار پزشکان معروفی مانند بقراط و جالینوس پیدا میشود.
انواع طب سنتی
از مشهورترین انواع مختلف طب سنتی می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم که هر کدام شیوه های درمانی خاص خود را دارند:
- طب سنتی چینی
- گیاه درمانی
- طب اختلاطی (که بیشتر تحت علم مزاجشناسی در طب سنتی ایران استفاده میشود)
- شمن باوری
- آیورودا (در طب سنتی هند استفاده میشود)
پیشرفت دنیای امروزی و تغییر شیوه زندگی افراد باعث شده است آنها بیش از هر زمان دیگری بتوانند از انواع گوناگون مواد غذایی استفاده کنند ولی اغلب اوقات به علت رژیم غذایی نامناسب مبتلا به عوارض ناشی از آن میشوند و بنابراین باید برای درمان آن ها با مراجعه به پزشک از داروهای شیمیایی استفاده کنند.
این داروها بیشتر از اثرات مثبتی که دارند عوارض جانبی به همراه می آورند. داروهای شیمیایی در دراز مدت میتوانند فرد را مبتلا به عوارض جانبی منفی و شدیدی کنند. راه مقابله با آن ها استفاده از طب سنتی و همچنین گیاهان دارویی است که با آن که روند درمانی آن ها آهسته تر است ولی از درون به بیماری حمله میکنند و به نسبت داروهای ترکیبی مصنوعی قابل اعتمادتر هستند.
در طب سنتی از روشهای درمانی گوناگونی استفاده میشود که تکیه به تکنیک های درمانی به همراه گیاهان دارویی و انجام کارهایی مانند ماساژ، حجامت، فصد دارند تا فرد از نظر مزاج جسمی و روانی به یک نوع تعادل برسد. البته برای بعضی از درمان ها برای تسکین درد باید از داروهای شیمیایی به شکل قرص یا تزریق استفاده کرد و در مرحله بعد برای پیشگیری و حفظ تندرستی و درمان نارسایی های مزمن اندام بدن به گیاهان دارویی رو آورد.
با توجه به این که خواص گیاهان دارویی در حالت های گوناگون مانند عرقگیری، عصاره گیری و جوشانده یکسان نیست، برای کسب بهترین نتیجه ممکن و همچنین بالا بردن قدرت تاثیرگذاری باید به مقدار و شیوه تجویز آن ها دقت کرد.
روش های درمانی در طب سنتی
روش های درمانی در طب سنتی متنوع هستند که هر کدام به یک شکل انجام میشوند و اثرات آن ها حتی ممکن است متفاوت باشد. ولی تجویز هر کدام از آن ها برای بهبود حال بیمار است. از جمله شایع ترین روش های درمانی در طب سنتی می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
گیاه درمانی از طریق گیاهان دارویی در طب سنتی
یکی از روش های درمانی در طب سنتی است که برای درمان امراض گوناگون جسمی و روانی از گیاهان دارویی استفاده میشود. گیاه درمانی به وسیله گیاهان دارویی مختلف بدون شک یکی از راه های درمانی قدیمی در دنیا است. همانطور که گفته اند پروردگار راه درمان تمامی بیماری ها و دردها را در جاهای مختلف طبیعت قرار داده است و کافی است به دنبال آن بگردیم.
ماساژ درمانی در طب سنتی
ماساژ درمانی یکی از راه های درمانی بسیار قدیمی در طب سنتی است که اثرات آن به همگان ثابت شده است. درمان انواع امراض عضلانی، اسکلتی، گوارشی، سردردها، مبارزه با اضطراب و افسردگی، بالا بردن کیفیت جریان خون در بدن و سطح اکسیژن رسانی به بافت ها و اندام ها و مقابله با انواع بیماری ها تنها تعدادی از خواص ماساژ درمانی است. البته سعی کنید برای ماساژ درمانی به یک مرکز یا شخص متخصص مراجعه کنید.
شیاتسو در طب سنتی
شیاتسو یکی از روش های درمانی جالب است که درمانگر در آن برای بهبود بیمار نقاط حیاتی بدن را با انگشتان خود فشار میدهد. شیاتسو یکی از تکنیک های موثر در پیشگیری از بیماری ها است و برای بیماری های خاص به عنوان یکی از مراحل فیزیوتراپی انجام میشود.
افراد به کمک شیاتسو انرژی و نیروی پنهان خود را به دست می آورند و میتواند اضطراب، استرس، افسردگی و یا مشکلاتی مانند بیخوابی فرد را درمان کند.
حجامت و طب سوزنی
معنای کلمه حجامت یا طب سوزنی در زبان فارسی مداوا است و به عنوان یک راه خون گیری از آن یاد میشود که هدف از انجام آن پیشگیری از امراض و درمان بعضی از بیماری ها است.
حجامت به دو روش انجام میشود؛ خشک بدون تغی و خونگیری و تر که همراه با خونگیری است.
پیامبر بزرگ اسلام (ص) میگویند «بهترین عید، دوره حجامت است» و مردم براساس توصیه ایشان عید خون میگرفتند.
تحقیقات نشان داده است حجامت و طب سوزنی در درمان امراضی مانند آسم، نارسایی هضم غذا، سردرد، چربی و غظت خون مفید است.
بادکش درمانی در طب سنتی ایرانی
یکی دیگر از روش های طب سنتی که با ایجاد مکش در نواحی گوناگون بدن عروق بدن منبسط و مواد از نواحی خاص منحرف میشوند. این روش را همچنین حجامت خشک می نامند. گاهش اوقات بادکشی درمانی و چرخاندن لیوان روی بدن افراد فلج ناشی از سکته قلبی و مغزی باعث کاهش درد و بهبودی میشود.
زالو درمانی در طب سنتی
یکی از روش های طب سنتی که همراه با خون گیری است. اهمیت این روش در طب سنتی بسیار بالا است که علت آن به شیوه خون گیری و ماده هیرودین بر می گردد که به وسیله زالو وارد بدن میشود. برای زالو درمانی از انواع خاص زالوها استفاده میشود. در بزاق این موجود مواد ضد انعقادی است که خون را رقیق میکند، عروق تنگ را باز میکند و بنابراین سطح خون رسانی و اکسیژن رسانی به اندام ها را افزایش میدهد.
از زالو درمانی در طب سنتی برای مقابله با بیماری هایی مانند تنگی عروق قلب، پیوند اعضاء، واریس، بیماری های مفاصل مانند آرتروز و غیره استفاده میشود و همچنین سیستم ایمنی بدن را تقویت میکند.
فصد (رگ زدن)
یکی دیگر از روش های خون گیری در طب سنتی است که به دفع تعداد زیادی از سموم بدن کمک میکند. علاوه بر این مواد اضافه ای که در خون رسوب میکند و زیاد می شوند را دفع میکند. برای انجام فصد حتما به افراد متخصص و ماهر مراجعه کنید. از جمله استفاده های مهم رگ زنی میتوانیم به درمان کمردرد سیاتیکی، هموروئید، بیماری های گوارشی و غیره اشاره کنیم.
آب درمانی در طب سنتی
از انواع دیگر روش های طب سنتی که در آن ممکن است از اسانس های گیاهی استفاده کنند یا نکنند آب درمانی می باشد. کاربردهای آب درمانی که به آن آبزن نیز میگویند میتوانیم به بهبود وضعیت ضایعات پوستی، دردهای مفاصل، سیاتیک، تقویت سیستم ایمنی بدن، تقویت سیستم عضلانی، اصلاح منافذ بدن و بالا بردن رطوبت بدن اشاره کنیم.
